De uitslag van de verkiezingen is bekend. Door winst van VVD en D66 nemen deze partijen het voortouw in de formatiebesprekingen. De standpunten van VVD en D66 komen op een flink aantal punten overeen met de doelstellingen uit het VZN-manifest ‘Naar een volwaardige rechtspositie voor zelfstandigen in een toekomstbestendige arbeidsmarkt’.
Beide partijen vinden bijvoorbeeld dat zelfstandigen een formele plek verdienen aan de maatschappelijke overlegtafels. VVD stelt in haar verkiezingsprogramma dat zelfstandigen een eigen rechtspositie dienen te krijgen. D66 vindt het belangrijk dat mensen zelf kunnen kiezen hoe ze werken, in een arbeidsrelatie die bij hen past. VVD en D66 zijn allebei voor een collectieve en betaalbare verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering (voor alle werkenden). VVD wil een opt-out mogelijkheid voor zelfstandig ondernemers met een private arbeidsongeschiktheidsverzekering. D66 wil de verschillen in fiscaliteit tussen verschillende arbeidsrelaties verkleinen. VVD pleit voor verruiming van de mogelijkheden om fiscaal gestimuleerd pensioen op te bouwen (in tweede of derde pijler) en te investeren in scholing.
Samengevat lijkt de verkiezingsuitslag dus gunstig voor zelfstandigen die uit vrije wil en voor eigen rekening en risico willen ondernemen. De ideeën van VVD en D66 sluiten hier goed op aan. Belangrijk wordt welke partijen uiteindelijk samen met VVD en D66 een coalitie gaan vormen. CDA pleit bijvoorbeeld ook voor een plek voor zelfstandigen aan de poldertafels, net als VVD en D66, maar is daarnaast voor een herwaardering van het vaste contract. De linkse partijen zijn eveneens voorstander van het ‘werknemer tenzij …’ principe. GroenLinks, PvdA en SP willen bovendien dat zelfstandigen zonder personeel verplicht worden om pensioenpremies af te dragen. Misschien wordt een samenwerking aangegaan met de nieuwkomers JA21 of Volt. JA21 wil behoud van de fiscale voordelen voor de ‘klassieke zzp’er’ (die goederen verkoopt), pleit voor afschaffing van de Wet DBA en is tegen invoering van een verplichte arbeidsongeschiktheidsverzekering voor zzp’ers. Volt spreekt over een basisinkomen en wil onderscheid tussen vrijwillige en onvrijwillige zzp’ers maar heeft nog geen duidelijk uitgewerkte plannen hieromtrent.
Kortom: wat er in het reageerakkoord komt ten aanzien van zelfstandig ondernemerschap blijft nog even koffiedik kijken. Duidelijk is wel dat er in de komende kabinetsperiode handen en voeten moet worden gegeven aan de modernisering van onze arbeidsmarkt. VZN is bereid om hierin mee te denken en te – doen en blijft hierover in gesprek met politiek en polder.